Να επισημάνω ότι το μόνο που προαπαιτείται είναι επαρκής κατάκτηση και καλή γνώση της νεοελληνικής. Δηλαδή τίθεται εμμέσως το αίτημα να καταργηθεί η διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στο Γυμνάσιο. Και αυτό γιατί όχι μόνο δεν προσφέρει επαρκείς γνώσεις στους περισσότερους μαθητές, αλλά επιπλέον προκαλεί σύγχυση ανάμεσα στις δύο γλώσσες και αρνητικά συναισθήματα απέναντι στην αρχαία ελληνική, δηλαδή κάνει απείρως δυσκολότερη τη δημιουργία του απαραίτητου παιδαγωγικού κλίματος. Σε πολλούς μαθητές ο αρνητισμός απέναντι στο μάθημα είναι μη-αναστέψιμος (και μάλιστα σε τμήματα 30 μαθητών).
Άρα, αυτές οι προτάσεις διδασκαλίας συνδέονται και με τα τρία βασικά αιτήματα που θέτουμε στο πρώτο κείμενο συμφωνίας σε αυτό εδώ το μπλογκ: «η διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στο Γυμνάσιο πρέπει να καταργηθεί ως απόλυτα αδιέξοδη, παράλληλα να ενισχυθεί η διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γραμματείας από δόκιμες μεταφράσεις. Στο Λύκειο πρέπει να ανοίξει μια ουσιαστική συζήτηση που θα επαναπροσδιορίσει στόχους, μεθόδους και διδακτέα ύλη».
Επιμένω: δε μπορεί να κριθεί συνολικά η αποτελεσματικότητα της μεθοδολογικής αυτής πρότασης εφόσον οι μαθητές έχουν διδαχθεί αρχαία ελληνική γλώσσα στο Γυμνάσιο. Αυτό είναι κάτι που εμποδίζει την πρόσληψή της στο Λύκειο. Επίσης, αυτή η μεθοδολογική πρόταση δεν είναι κατάλληλη για τη διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής στο Γυμνάσιο, γιατί δεν έχει ολοκληρωθεί στον απαιτούμενο βαθμό η κατάκτηση και η γνώση της νεοελληνικής από τους μαθητές.
Εν ολίγοις δε μπορούμε να απομονώσουμε τη μέθοδο από το αίτημα να καταργηθεί η διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στο Γυμνάσιο.
Οι οπαδοί της διδασκαλίας της αρχαίας ελληνικής στο Γυμνάσιο τα μόνα που έχουν επιδείξει εδώ και δεκαεφτά χρόνια (από την επανεισαγωγή της το 1992) είναι η ιδεολογική κατήχηση περί ενιαίας γλώσσας – που σημαίνει υποτίμηση των διαφορών οι οποίες συνιστούν και βασικές δυσκολίες εκμάθησης – και η εμμονή στην άθλια γραμματοσυντακτική μέθοδο – που ακρωτηριάζει τη γραμματεία.
Μετά από αυτό το «ξεκαθάρισμα» ολοκληρώνουμε με τη διδασκαλία που αφορά το
προληπτικό κατηγορούμενο
Ξεκινάμε από τη νεοελληνική και τι σπουδάζει ο μεγαλύτερος αδερφός κάποιου μαθητή. Έτσι οδηγούμαστε στις… γνωστές φράσεις, τη δομή των οποίων μπορούν να ακολουθήσουν οι μαθητές και να προστεθούν νέες φράσεις μέσα στη συζήτηση.
Ο αδερφός μου σπουδάζει γιατρός.
Η πολυκατοικία χτίζεται ψηλή.
Το αποτέλεσμα εξελίσσεται απρόοπτο.
Αν μείνουμε στην παραδοσιακή ορολογία του συντακτικού τότε μιλάμε για προληπτικό κατηγορούμενο που αποδίδεται με ρήματα που δηλώνουν σκοπό ή εξέλιξη και αποδίδουν στο υποκείμενο ιδιότητα που δεν έχει ακόμα, αλλά θα αποκτήσει στο μέλλον.
Περνάμε στα αρχαία ελληνικά και στις παρακάτω φράσεις. Η δομή ως προς το προληπτικό κατηγορούμενο είναι ίδια, οπότε δε θα υπάρξει μεγάλη δυσκολία να γίνουν αντιληπτά τα παραδείγματα.
ΔΗΜ 2.5 πάντα διεξελήλυθεν (Φίλιππος) οἷς πρότερον παρακρουόμενος μέγας ηὐξήθη (ο Φίλιππος χρησιμοποίησε όλα τα μέσα, με τα οποία εξαπατώντας έφτασε σε μεγάλη ακμή κατά το παρελθόν).
ΞΕΝ ΚΠαιδ 4.2.3 τὸ Κύρου ὄνομα μέγιστον ηὔξητο (η φήμη του Κύρου έφτασε στο ύψιστο σημείο της).
ΠΛ Πρωτ 327b ἀλλὰ ὅτου ἔτυχεν ὁ ὑὸς εὐφυέστατος γενόμενος εἰς αὔλησιν, οὗτος ἂν ἐλλόγιμος ηὐξήθη (αλλά όποιου ο γιος έτυχε να γεννηθεί εξαιρετικά προικισμένος για αυλητής, αυτός θα διακρινόταν και θα γινόταν φημισμένος).
καταλήγουμε
Προληπτικό κατηγορούμενο ή του αποτελέσματος. Τα ρήματα που σημαίνουν εξέλιξη, όπως αὔξομαι, αὐξάνομαι, αἴρομαι (υψώνομαι), τρέφομαι, πνέω, ῥέω κ.τ.ό. δέχονται κατηγορούμενο το οποίο αποδίδει στο υποκείμενό τους μιαν ιδιότητα την οποία δεν έχει ακόμη, αλλά θα είναι το τελικό αποτέλεσμα της εξέλιξης που δηλώνει το ρήμα.
Παραπέμπουμε στο σχολικό συντακτικό της αρχαίας ελληνικής που συνέταξε ο Α.Β. Μουμτζάκης, στις σελίδες 15-16.
Άσκηση
ζητάμε από τους μαθητές να διαβάσουν το παρακάτω κείμενο με μόνο σκοπό να εντοπίσουν το προληπτικό κατηγορούμενο
ξύνδεσμος δ' ἦν αὐτοῖς τὰ ξύλα, τοῦ μὴ ὑψηλὸν γιγνόμενον ἀσθενὲς εἶναι τὸ οἰκοδόμημα, καὶ προκαλύμματα εἶχε δέρσεις καὶ διφθέρας, ὥστε τοὺς ἐργαζομένους καὶ τὰ ξύλα μήτε πυρφόροις οἰστοῖς βάλλεσθαι ἐν ἀσφαλείᾳ τε εἶναι. ᾔρετο δὲ τὸ ὕψος τοῦ τείχους μέγα, καὶ τὸ χῶμα οὐ σχολαίτερον ἀντανῄει αὐτῷ. (ΘΟΥΚ 2.75.6)
Βασίλης Συμεωνίδης
Αξιοποιήθηκε υλικό από την πύλη για την ελληνική γλώσσα. Συγκεκριμένα http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/composition/page_004.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου